مدرسه سرمايه گذاري و مشارکت داود ندیم
نصر: توسعه یافتگی، موضوعی جهان شمول است و بر همین اساس موضوعات آن جنبه فرمولی و ریاضی پیدا کرده است.
راهی که کشور کره جنوبی در هفت دهه طی کرده، کشور آلمان در طول دو قرن پیموده است. صرف نظر از این جنبه های تکنیکی توسعه، توجه ویژه نخبگان سیاسی به امر توسعه و ایجاد نهادهای توسعه توسط افراد کاریزماتیک که هم دید جهانی دارند و هم ظرفیت اجماع سازی و معاشرت با همه ذی نفعان توسعه از موضوعات بسیار مهم در مقوله مدیریت توسعه می باشد.
تجارب جهانی نشان می دهد تمامی کشورهای موفق توسعه یافته در قرن بیستم، توسعه را به خوبی مدیریت کردند. از مدیریتی که امپراطور میجی در ژاپن برای توسعه برگزید تا تیم شانگهای در چین و تیم ژنرال ها در کره جنوبی و تیم ماهاتیر محمد در مالزی، نمونه این تلاش ها در مدیریت توسعه بوده است. متاسفانه در ایران هیچگاه مدیریت توسعه نهادینه نشده و تغییرات سیاسی پی در پی و دخالت های بیش از حد سیاست در امور اقتصادی، موجب طولانی شدن مسیر توسعه و پیشرفت در ایران شده است.
در همین راستا و با در نظر گرفتن اجماع برخی از کشورها در مورد ضعیف نگه داشتن ایران در امر توسعه و پیشرفت برخی از کشورهای همسایه ایران نیز مقوله ای دیگر است که مزیت های توسعه نیافتگی ایران را روز به روز از کار می اندازد و بنابراین ضروری است فرمایشات مقام معظم رهبری در حوزه سیاست های اقتصاد مقاومتی جدی گرفته و اقدامات عملیاتی لازم در این زمینه اجرایی شود. اقتصادی که مردم محور بودن آن از ملزومات توسعه یافتگی جامعه ایران اسلامی بوده و می بایست به عنوان یک امر مشترک در همه نهادها و جریانهای دخیل در مدیریت توسعه در نظر گرفته شده و به عنوان یک تضمین در موفقیت برنامه های توسعه عمل نماید.
موفقیت برنامه های توسعه با نهادسازی و ظرفیتسازی امکانپذیر است. به دیگر سخن به منظور برطرف کردن موانع و مشکلات توسعه در کشور و کاهش نابرابریهای منطقه ای و تحقق امر توسعه یافتگی، لازم است نهادهای لازم برای شناسایی نیازهای وضع موجود و آتی در سطوح منطقه ای و استانی ایجاد شود و بر اساس ظرفیت سازی های ایجاد شده اقدام به اجرای برنامه های توسعه نمود امری که در آذربایجان شرقی از دوسال پیش در قالب برنامه های سند تدبیر و توسعه استان برای دستگاهها و شهرستان های استان تهیه گردید و امروز روندها و فرایندهای جدید ظرفیتسازی و نهادسازی برای اجرای آن آغاز شده است.
اما هنوز گامهای زیادی برای تحقق این برنامه لازم است طی شود و این نیاز به همکاری همه ذینفعان توسعه دارد و باید بر اساس فرامین مقام معظم رهبری و تاکیدات ریاست محترم جمهوری و مطابق برنامه های مصوب، و با پذیرش مسئولیت اصلی در سازمان مدیریت و برنامه ریزی همه این ذینفعان در قالب یک گفتمان توسعه به اجرای آنها اقدام نمایند.
گفتمان توسعه در این چهارچوب، مبتنی است بر توجه جدی به چشم اندازهای متعالی از جامعه ایران اسلامی و سیاست های اقتصاد مقاومتی که یک راهبرد بلندمدت در حوزه توسعه یافتگی و جلوگیری از عقب ماندگی محسوب میشود. راهبران توسعه با در نظر گرفتن راهبردهای ممکن در این زمینه که بر پایه مفروضاتی نظیر مشارکت همگانی و مردم محوری در امر توسعه اقتصادی و اجتماعی استوار است، اقدام و عمل فراخور می بایست انجام دهند.
راهبران توسعه اعم از بخش دولتی (سازمان ها و دستگاههای دولتی)، بخش خصوصی (نظیر اعضای اتاق بازرگانی، خانه صنعت و معدن)، نهادهای عمومی غیردولتی (نظیر شهرداریها) و تشکل های مردم نهاد (انجمن های توسعه نظیر بنیادهای خیریه) باید بیش از پیش ظرفیت های خود را برای اجرای برنامه های توسعه ارتقاء دهند و سازمان مدیریت و برنامه ریزی به عنوان دبیرخانه توسعه استان لازم است زیرساخت های لازم را در این زمینه فراهم آورده و اطلاعات و دانش مورد نیز برای اجرای این برنامه ها را در اختیار همگان قرار دهد. مقوله ای که در شورای برنامه ریزی استان به فراموشی سپرده شد و صاحب نظران و اساتید دانشگاهها و تشکل های مردم نهاد و نخبگان اقتصادی بخش خصوصی از ورود به آن منع گردیدند.
به یاد داریم روزی را که بزرگترین نهاد مدیریت توسعه ساقط شد و با خیالی باطل سعی شد نظام نوینی از توسعه و توسعه یافتگی در کشور به نمایش گذارده شود و همگان شاهد هستیم که نه تنها حرکت مثبتی انجام نگرفتبلکه با اجرای فعالیت های فاقد برنامه، هزینه های بسیاری بر دولت و ملت تحمیل گشت که اگر فضای سیاسی و فرهنگی کشور اجازه می داد، شفافیت های اطلاعاتی ابعاد آن فاجعه را به تصویر می کشاندو امروز همه ما (و حتی آنهایی که بر آن اقدام نابخردانهکف زده و یا هورا کشیدند)، با پوست و استخوان آشفتگی در نظام تدبیر و مدیریت را لمس می نمایند.
و صد البته خوشحالیم که آن دوران با آگاهی عمومی و دل بستن به دولت تدبیر و امید از صحنه کشور رخت بر بست و اینگونه شد که امروز با شکل گیری مجدد سازمان مدیریت و برنامه ریزی امیدوار به روزهای بهتری باشیماگر، بتوانیم یاد بگیریم چگونه دور هم جمع شویم و مسائل و مشکلات عدم درک متقابل از خود و مقوله توسعه را تبیین و مرتفع سازیم.
از جمله اهداف و وظایف این سازمان وظیفه دبیرخانه انجمن های تخصصی و صاحب نظران توسعه استانهاست که لازم است ضمن ایجاد هماهنگی و ارتباط بین انجمن‌ها، تشکل‌های حرفه‌ای و تخصصی و صاحب نظران توسعه استان با دبیرخانه شورای برنامه ریزی و توسعه استان به تهیه گزارش از فعالیت‌های انجمن‌ها و تشکل‌های مرتبط با توسعه استان و ارائه گزارش‌های ذی ربط به رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان و انعکاس نظرات و پیشنهادهای سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان یا شورای برنامه ریزی و توسعه استان به انجمن‌ها و تشکل‌های تخصصی وصاحب نظران توسعه استان به این امر مهم اقدام نماید.
انتظار می رود دولت به همراه نخبگان و فرهیختگان فرهنگی و اقتصادی و همه آنهایی که که دل در گرو توسعه و آبادانی این کشور دارند به فضای گفتمان توسعه و توسعه یافتگی مبتنی بر آرمان های ارزشمند انقلاب اسلامی با کارآمد ساختن نهاد مدیریت توسعه روی بیاورند.سازمان می بایست تشکیلات مطلوب توسعه ای را فراهم سازد. توسعه ای که مردم محور است، توسعه ای که مبتنی است بر فضای مفهومی اقتصاد مقاومتی، توسعه ای که که متناسب با ظرفیت های بین المللی، فرامنطقه ای و ملی و منطقه ای و استانی است و نادیده گرفتن این ظرفیت ها در همه سطوح هزینه های توسعه را افزایش می دهد و در بسیاری مواقع تاریخ مصرف برنامه ای توسعه از بین خواهد برد و چه بسا امکان توسعه و توسعه یافتگی دیگر مسیر نخواهد بود
